مراسم سوگواری در افغانستان:این مراسم یکی از سنن مسلمانان کشور افغانستان میباشد.معیاد مراسم مرده داری از زمان مردن یا فوت یک شخص الی یک الی سال طول میکشد. این مراسم از لحاظ مذهبی دارای چندین مقصد میباشد.عمده ترین مقاصد ان تدفین باعزت یک شخص ، خواندن دعاهاواستنجاب از خداوند بخاطربخشیدن خطا وسهوکه میت در دوران حیات خود نموده است ،قراعت قرآن مجید ،نمودن خیرات بمنظور سهل ساختن روح یک شخص در برابر جوابات سوال عنکر و منکر در قبر، پاک و ارام نگاه داشت روح یک شخص میباشد.این سنن در نزد روشنفکران افغان تا حدودی قابل قبول بوده باقی سنن ناپسندیده شمرده میشود.در بسا مواردمرده داران بمنضور تکمیل چنین مراسم جایداد حیوانات زمین خودرا میفروشند.ویا اینکه خود را قرض دار میسازند. قبل از همه به یکتعداد از واژه بخصوص مراسم مرده داری معلومات کمی ارائیه میدارم .
*مقبره نام محل یک قبر راگویند.
*میت : شخص مرده یا فوت شده مذکر را میگویند. مونث آن میته است.
*جنازه: تخته که در بالای ان میت را انتقال میدهد .
*قبرکنان مرده شویان تابوت سازان مردمان هستند که نسل به نسل به این شغل آشنائی کامل دارند.
*ساندی گویان زنان حرفوی اندکه تاریخچه و یا مراحل حیات میت رابشکل مخصوص غمناک میسرایند.با سرودن همه را به گریان می آورند.
*قبر: محل است که مرده در آن دفن میگردد.یک قبربشکل مستطیل حفر میشود.ارتفاع قبر از140-200 سانتی متر عرض 60 ال70 سانتی. طول 2متر میباشد. که نظر به سن میت قبرنیز فرق میکند. قبر دارای دو قسمت اند قسمت جایگاه تابوت و جایگاه تخته سنگها.قسمت تخته سنگها 40 سنتی از جایگاه تابوت عریض تر است.قبر طوری حفر میشود که سر مرده بطرف قبله مسلمانان باشد
مراسم سوکواری در افغانستان دارای چند مراحل است که ذیلاًنگاشته میشود.
== جمع شدن قوم خویش همسایه ها و نزدیکان ==
زمان که یک شخص میمرد فورا خویشاوندان و اقارب ان در خانه میت تشریف می آورند.طور عاجل ریش سفیدان و متجربین باهم نشستی کوتاه می نمایند. درین مراحل بطور تقریبی مصارف را می سنجند و از مرده داران سوال مینمایند که چه حدود رامیتواند بپردازد .بقیه را دربسیاری موارد اقارب اعانه میپردازند.ریش سفیدان به هرنفر از اقارب ونزدیکان وظایف دریافت قبرکن و مرده شوی ، ملا یا قاری ،خریدن مواد اعاشه ،جستجو ظروف طعام خوری ،خریدن تابوت یا چهارپائی احوال به ملا امام مسجد وغیره را میدهند. کسانیکه مسافر و یا کس وکوی نداشته باشند .مرده را در مسجد آورده مسلمانان در دفن آن همکاری مینمایند.در خانه میت زنان در اطاق دیگر به فریادهای تحمل ناپذیر میپردازند.که از فاصله های دور فغان وناله
آنها شنیده میشود. هر زن که جدیدآداخل خانه میشود.یک طوفان گریان آغاز میشودبه خانم نو آمد زنان میگویند که ()عزیزت مرد باگفتن ان طوفان چندبرابر میشود.مردان بیکار سرخودرا داخل گریبان گرفته آرام آرام میگریند. مردم قبل از دفن مرده اطفال خودرا با خودنمی آورند.میگویند سایه مرده سراولادشان نیفتتد.
== شستن میت وتابوت کردن ==
پس ازمردن شخصی دوستان و اقارب آن زناخ و دو پنجه پا های آنرا میبندند وروی به قبله میخوابانند. بالای آن آیتها از قرآن کریم را میخوانند.سپس دریک محلی شستشوی مینمایند. چشمان مرده را سرمه میکنند. برای اینکه مرده بوی ندهد.مرده وکفن آنر زعفران یا عرق گل گلاب میپاشند. برای اینکه سایه مرده بالای دیگران تاٌ ثیر نکنند بوربور را در یک ظرف میسوزانند.بوربور ماده است که دود خوشبودارد معمولا با اسپند یک جا سوختانده میشود.بخصوص زمانیکه مرده از خانه کشیده میشود. شستن مرده در مذاهب واقوام افغانستان کلتورکمی مختلف دارد.
==ومراسم تشییع نماز جنازه ==
زمانیکه مرده را از خانه میکشند همه دعوا و پناه میخوانند. هر مسلمان روی سرک باید مطابق شریعت اسلامی جنازه یک مرده را هفت قدم با دیگران باید انتقال دهند. با رسیدن به مسجد مردم همه رو به قبله استاده و میت را پیش روی صف اول میگذارند.ملا امام 4 تکبیر را با کلمه اله اکبر میخوانند.
== مراسم تدفین ==
پس از نماز جنازه را درقبر میگزارند برای جند دقیقه روی آنرا باز میگذارند تا همه برای آ خرین بارعزیز خودرا ببینند. ملا امام یا شخصی زندگی نامه میت را تشریح میکند .در اخیر همه بگویند این میت مسلمان و آدم خوب بود جایش جنت باشد. سپس هرنفر باید حد اقل 7 بیل خاک را بالای میت بپردازند. پس از دفن حلوا به روح مردگان توزیع میشود. دراخیرمرده داران دست به سینه ایستاد شده مردم جوقه جوقه برای فامیل مرده دار ابراز تصلیت و همدردی میکنند. مرده دار غرض غم شریکی مردم را به نان دعوت میکنند. و هم اعلان میکند درکدام مسجد وکدام روز فاتحه گرفته میشود.
== ساندی خواندن زنان ==
ساندی خوانان زنان متجرب و حرفوی میاشند که سوانح وگذشته های میت را با کشیدن آوازهای مخصوص و خیلی غمناک از گلو در می آورند. دربعضی آلات مردم ساندی خان را کرائی میآورند . ولی آکثرآ اعضای فامیل مثلا خواهر مادر یا دختر میت ساندی خوان میشود. اقارب نزدیک اورا معاونت میکنند.این حادثه در دو روز فاتحه و شب های جمه الی چهل روز دوام میکند.
== فاتحه داری مراسم ==
روز اول که میت دفن میشود روز جنازه میگویند. دو روز دیگر را معمولاً از ساعت 8-12 فاتحه میگیرند تا دوستان در غم شریکی شرکت نمایند. مرده دار درین دو روز تا حد توان برای شرکت کننده گان غذا تهیه مینمایند.در افغانستان فاتحه مردانه در مسجد و زنانه در خانه میت گرفته میشود.
== شب جمعه ==
میگویند الی چهل روز مرده در شب جمعه به خانه خود میآید.بدین منظور مرده داران درشب جمه نزدیکان خودرا جمع کرده گریه وناله مینما یند.ودرین شب برای فقرا و ناداران غذا و حلوا خیرات مینمایند تا روح مرده آرام باشد.
== چهل مرده ==
در روز چهلم مرده دارتو سط قاریان قران ختم 30 سپاره قران کریم را مینماید و گلم مرده جمع میشود . در بسیاری محلات البسه و اشیا میت را به مردم خیرات میدهند.
== شب مرده ها(شوموردا) ==
در افغانستان روایت است که روح مرده در ماه برات برای یک شب درسال به خانه خود میاید.درین شب همه مرده داران حلوا و نان به غریبان خیرات میکنند.
== سال مرده ==
زمانیکه یکسال از فوت میت میگذرد اقارب نزدیک میت غرض یاد بود عزیز خود در خانه میت تشریف می آورند.درین روز چندین قاری و دوستان میت 30 سپاره قرآن را ختم میکنند.مرده دار به حد توان خود برای عزیزان غذا تهیه میدارد.
== منابع ==
افغانستان آخرین پادشاهش را بخا ک سپرد وبگاه بی بی سی فارسی*
http://www.bbc.co.uk/persian/afghanistan/story/2007/07/070724_s-shah-coffin.shtml
*فرهنگ فارسی حمید چاپ ۳۱ تالیف حسن امید سال ۱۳۸۴ تهران کتاب خانه ملی تهران
این مقاله طورمکمل که نوشته شده در هیچ کتاب افغانی وشرعی وجود ندارد.در هر کتاب یا ساید کوشه آن نوشته شده است.درتکمیل این مقاله ملاصاحب ولی جان ملا شهر کالنگ ،جنرال صاحب شریف ظریف شاعر، در واژه ها و اصتلاحات فرهنگ حمید محترم علی جان نقی زاده و خواجه محمد صدیقی صاحب همکاری نموده اند.و هکذا محقق این مقاله کریم پوپل بوده است
== پیوند بیرونی ==
*جشن جنازه نوشته شفیق پیام از شهر مزار شریف در وبگاه بی بی سیhttp://www.afghanistanonlineforums.com/cgi-bin/yabb2/YaBB.pl?num=1066762077/80
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر