اخبار پنجشنبه31 اسد 1392 هـ ش گرفته شده از سایت آریایی نوشته وحید مژده
دشواری های قرارداد امنیتی با امریکا
- مذاکرات روی قرارداد امنیتی از مدتها قبل میان مقامات افغان و امریکائی ادامه داشت که با بازشدن دفتر طالبان در قطر، از طرف حکومت افغانستان به حالت تعلیق درآمد. از آن ببعد مقامات امریکائی با فشار و تهدید تلاش نمودند تا رئیس جمهور کرزی را وادار به امضای این قرارداد نمایند.
- مذاکراتی که به منظور ساختن یک چهارچوب تخنیکی برای این قرار داد میان سفیر افغانستان در امریکا اکلیل حکیمی و نمایندهء خاص امریکا برای افغانستان و پاکستان ادامه داشت، مدتی قبل به پایان رسید. بقول سفیر افغانستان در امریکا، مرحلهء مقدماتی تکمیل شده و اکنون باید مقامات عالی رتبه تر در مورد جزئیات تخنیکی با هم به مذاکره بپردازند. از طرف امریکا در این مذاکرات، جنرال دانفورد و سفیر امریکا در کابل تعیین گردیده است و هئیت نماینده گی افغانستان متشکل از رنگین دادفر سپنتا مشاور امنیت ملی، اشرف غنی احمدزی رئیس پروسهء انتقال مسوولیت های امنیتی و زلمی رسول وزیرامور خارجهء افغانستان خواهند بود.
- مذاکرات مقدماتی در امریکا روی مسایلی غور نمود که تا حد زیادی مورد اختلاف است از جمله موضوع نهایت حساس مصوونیت قضائی نیروهای خارجی در افغانستان، مسئلهء دفاع از مرز های افغانستان در برابر حملات خارجی، کمک به بازسازی سکتور های دفاعی و امنیتی افغانستان و کمک های اقتصادی.
- دولت افغانستان از امریکا خواهان کمک های گسترده در بخش های اقتصادی، نظامی وسیاسی است اما دولت امریکا نمی خواهد خود را متعهد به قراردادی سازد که درگیر بحران افغانستان باقی بماند. امریکا می خواهد در افغانستان مانند گذشته دست باز داشته و حکومت افغانستان محدودیتی برایش بمیان نیاورد.
- موضوع مصوونیت قضائی از مسایلی است که در امریکا مورد بحث قرار گرفته و جانب افغان به مقامات امریکائی موضوع ON BASE و OFF BASE را مطرح بحث قرار داده است. به این معنی که اگر یک سرباز امریکائی در داخل قرارگاه خود مرتکب جرم و جنایت می شود، در آنصورت مطابق به قوانین ایالات متحدهء امریکا محاکمه شود اما اگر جرم خارج از پایگاه واقع گردد، در آنصورت مطابق به قوانین افغانستان مورد محاکمه قرار گیرد.
- بر طبق چنین قراردادی، در حقیقت افغانستان پایگاه های امریکا در خاک افغانستان را بخشی از قلمرو امریکا می شناسد و این خود با حاکمیت ملی افغانستان در تضاد است. زیرا اگر امریکا در داخل این پایگاه ها زندان داشته باشد و زندانیانی را از کشور های دیگر به این زندان بیاورد، دولت افغانستان حق اعتراض را نخواهد داشت. این گونه پایگاه ها می تواند روابط افغانستان را با کشور های همسایه اش نیز مواجه به خطر سازد زیرا افغانستان توان کنترول این پایگاه ها را ندارد. دولت افغانستان می خواهد تا تعداد سربازان مشخص باشد و رفت و آمد های آزادانه وجود نداشته باشد اما امریکا چنین محدودیتی را نمی پذیرد.
- خواست دیگری افغانستان موضوع دفاع از مرز های این کشور در صورت حملهء خارجی است. افغانستان بخاطر حملات پاکستان به مناطق مرزی خود و بی تفاوتی نیروهای خارجی در برابر آن، ناراضی بوده است اما استدلال امریکائی ها این بوده که افغانستان مرز های نامشخصی با پاکستان دارد. این کار در حقیقت به معنی فشار بر افغانستان هم تلقی می شود تا دیورند را بعنوان یک خط مرزی با پاکستان برسمیت بشناسد.
- اما باید این نکته را در نظر گرفت که وجود پایگاه امریکائی در یک کشور، آن کشور را از حملات همسایه های آن مصوون نمی سازد. مثال کاملا روشن آن پاکستان است که پایگاه های امریکائی در این کشور در دوران جنگ با هند و پاکستان کاملا بیطرف باقی ماند و هیچ کمکی به نیروهای پاکستان ننمود. بنابراین این خواست از جانب افغانستان به هیچ صورت مورد قبول امریکا نخواهد بود.
- مسئلهء استقرار سربازان امریکائی در پایگاه های این کشور در افغانستان نیز معمای حل ناشده است. رئیس جمهور کرزی می گوید که امریکائی ها خواهان داشتن 9 پایگاه در خاک افغانستان اند اما امریکائی ها می گویند که آنها خواهان حضور در 9 ولایت افغانستان اند. این سخن به این معنی است که امریکا نمی خواهد به محل استقرار نیروهای خود در افغانستان نام پایگاه بگذارد.
- نخست اینکه تعداد سربازانی که در افغانستان باید باقی بمانند از ده هزار نفر بیشتر نخواهد بود و تقسیم این تعداد از سربازان در 9 پایگاه، آنها را در برابر حملات طالبان آسیب پذیر می سازد. این قرارگاه ها اگر مشترک با نیروهای افغان باشند، مشکل حملات سبز بر آبی مزید بر مشکل خواهد بود. بنابراین امریکائی ها می خواهند در انتقال نیروهای شان در صورت ضرورت از یک ولایت به ولایت دیگر دست باز داشته باشند تا این آسیب پذیری را به حداقل کاهش دهند.
- قبول پایگاه در این قرارداد به این معنی است که امریکا باید سالانه به جانب افغانستان مقادیر هنگفتی پول بخاطر استفاده از پایگاه ها بپردازد. آمدن نام پایگاه در این قرارداد می تواند هم برای امریکائی ها به معنی پرداخت پول به جانب افغان بعنوان یک حق باشد اما امریکائی ها به جانب افغانی می گویند که اگر ما نام پایگاه را در این قرارداد ذکر کنیم، هم موجب حساسیت در بین کشور های همسایه و منطقه می شود و هم انگیزهء دوام جنگ را در میان مخالفین مسلح تقویت می نماید پس بهتر است نام آنرا پایگاه نگذرایم. ناگفته پیداست که چنین استدلالی هرچند می تواند قابل توجیه باشد اما کاملا به نفع امریکا خواهد بود.
- از جانب دیگر شرایط محاط به خشکه بودن افغانستان نیز مشکل بزرگی فراراه تامین تجهیزات و مواد لوژستیکی این نیروهاست و هر قدر تعداد سربازان زیاد باشد، این مشکل جدی تر خواهد بود. به همین دلیل در حالیکه نظامیان امریکائی تاکید دارند تا امریکا هرچه زود تر شمار سربازانی را که باید بعد از سال 2014 در افغانستان باقی بمانند، مشخص سازد، رئیس جمهور امریکا که تصمیم اصلی در این مورد از صلاحیت اوست در این مورد هنوز تصمیمی نگرفته است.
- موضوع تامین تجهیزات پیشرفته به نیروهای افغان نیز خواست دیگر از جانب حکومت افغانستان است که امریکا حاضر نیست تعهدی در این مورد به جانب افغان بدهد. نیروهای امریکائی وسایل و تجهیزات خود به ارزش 7 ملیارد دالر را در افغانستان نابود کرده اند. یک مقام نظامی امریکائی در مصاحبه با تلویزیون بی بی سی در این مورد گفت که « ما نمی خواهیم بعد از خروج ما، این وسایل به دست دشمن بیافتد» این سخن بوضوح نشان از عدم اطمینان امریکا از آیندهء افغانستان حتی در صورت امضای قرارداد امنیتی دارد وبه همین دلیل امریکا نمی خواهد این قرارداد حاوی تضمینی به جانب افغانستان باشد که امریکا را در معضل افغانستان برای مدت طولانی درگیر سازد.
- در رابطه به تجهیز نیروهای افغان باید گفت که امریکا قبل از حمله به افغانستان در سال 2001 سه تعهد نانوشته به پاکستان داشت که تاکنون به آن وفادار مانده است:
- 1. از نزدیک شدن هند به مسایل افغانستان بخصوص همکاری های نظامی جلوگیری نماید.
- 2. به مهار آبهای افغانستان که بسوی پاکستان جاری است، کمک نکند.
- 3. نیروهای نظامی افغان را در حدی تقویت نکند که برای پاکستان چالش بشمار آید.
- بنابراین انتظار تجهیز این نیروها از جانب امریکا و متحدین این کشور انتظار بیهوده است و حتی امریکا هند را از کمک نظامی به افغانستان باز داشته است.
- اگر وضع چنین است پس حکومت افغانستان در این میان چه وسایلی در دست دارد تا امریکا را به قبول خواست های خود وادارد؟ تاکنون تصور این بود که امریکا برای محاصره ایران و چین و استفاده از منابع آسیای میانه، به خاک افغانستان ضرورت داشته و بنابراین در معاملهء امضای قرارداد امنیتی، افغانستان دست بالا دارد. حامدکرزی بارها به این نکته تاکید داشته که امریکا اهداف بزرگی در این منطقه از جهان دارد. ما نمی توانیم مانع دسترسی امریکا به این اهداف گردیم اما می خواهیم که امریکا با ما بعنوان یک شریک در این بازی رفتار نماید.
- بنابراین از همان ابتدای کار امریکا مشخص ساخته بود که افغانستان فاقد ظرفیت لازم برای شریک شدن در این بازی است. ما افغانها در این بازی در موقفی قرار داریم که پاکستان در برابر هند قرار دارد ؛ به این معنی که هند در مقایسه با پاکستان برای امریکا به مراتب اهمیت بیشتر در بازی های جهانی و منطقوی دارد درحالیکه پاکستان برایش فقط بعنوان یک ابزار منطقوی مطرح است. در حالیکه پاکستان از امریکا خواستار آنست که برایش نقشی معادل هند داده شود اما امریکا چنین ظرفیتی را در پاکستان نمی بینند.
- وقتی پاکستان بعنوان کشوری برخوردار از نظام و دارای قدرت اتومی و ارتشی نیرومند برای امریکا چنین موقفی دارد، جایگاه افغانستان در این بازی از قبل مشخص است. افغانستان از نظر امریکا یک کشور نیست بلکه پارچهء اضافه بریده از کشور های این منطقه است که بخشی از مرزهایش نیز نامشخص است. سرزمینی با تنوع ای از اقوام مختلف که با هم درگیر منازعه اند. وقتی امریکا نمی تواند چنین جغرافیائی را بصورت یک دست کنترول نماید، مجبور خواهد بود تا با هرقوم جداگانه معامله نماید و از هرکدام استفادهء ابزاری نماید.
- وقتی امریکا می خواهد با افغانستانی با چنین تعریف و مشخصه، قرارداد امنیتی امضاء نماید، تلاش دارد تا هیچ تعهدی را نسبت به این جغرافیا قبول نکند. امریکا بعد از دوازده سال، لااقل این تجربه را دارد که افغانستان سرزمینی متفاوت با هرجای دیگر است. امریکا بخوبی می داند که امضای قرارداد امنیتی یعنی ادامهء جنگ برای این کشور در افغانستان با امکانات به مراتب محدود تر شرایطی خطرناک تر.
- اکنون سوال اینست که وقتی چنین است پس هدف امریکا از امضای چنین قرارداد با چنین کشوری چیست؟ جواب شاید این باشد که امریکا می خواهد از افغانستان، خروجی متفاوت از عراق داشته باشد. خروج امریکا از عراق بدون امضای قرارداد سبب شد تا این کشور در اذهان، شکست خوردهء آن جنگ جلوه نماید، وگرنه هرکسی می تواند تصور نماید که کاری که با 150 هزار سرباز در افغانستان ممکن نشد، با ده هزار سرباز بعید از امکان است
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر