نوشته کریم پوپل
پیمان نظامی سازمان امنیت دسته جمی
(Организация Договора о Коллективной Безопасности )در زبان روسی
سازمان پيمان امنيت دسته جمعي (CSTO ) يكي از سازمان فعال در حوزه آسياي مركزي و قفقاز است كه پس از فروپاشي اتحاد جماهير شوروي و كاهش توان سياسي، اقتصادي و نظامي فدراسيون روسيه به منظور متحد نگه داشتن كشورهاي عضو اتحاد و بالا بردن ظرفيت هاي نظامي و سياسي آن ها ايجاد شد.
ازطرف ديگر اهداف تشكيل اين سازمان كه به پيشنهاد روسيه تشكيل شد،محدود كردن زمينه گسترش ناتو و نفوذ امريكا در حوزه كشورهاي همسايه اواست. پس ازفروپاشی شوروی، دولت روسیه تلاش کرد تا در منطقه رول خودرا نگه داشته با ایجاد ساختارها ی جدید سیاسی اقتصادی و نظامی بازیگر اصلی در منطقه آسیای میانه حوزه قفقاز باشد. از جمله این نهادها، سازمان پیمان امنیت است که در 15 می 1992 در کشور ازبکستان شهر تاشکند بنا نهاه شد. مشتملین این پیمان کشورهای ارمنستان، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان، ازبکستان روسیه بود. آذربایجان در 24 سپتمبر 1993، گرجستان در 9 دسمبر 1993 و بلاروس در 31 دسمبر 1993 این پیمان را امضا نمودند و پیمان مذکور، از 20 اپریل 1994 رسما فعالیت اش را آغاز کرد. "مدت فعالیت این سازمان در ابتدا، پنج سال در صورت عدم تمدید پیمان توسط کشور های عضو تعیین شده بود. در 2 اپریل 1999 تنها شش کشور عضو، پروتوکولی را مبنی بر تجدید پیمان برای پنج سال دیگر امضا نمودند، اما سه عضو دیگر که عبارت از آذربایجان، گرجستان و ازبکستان بودند، از امضای این پروتوکل خود داری نموده و از پیمان مذکور خارج شدند. ازبکستان بعد از خروج از این سازمان عضویت گوام را که در سال 1997 توسط گرجستان، اکراین، آذربایجان و مولدوا برای مقابله با تأثیر روسیه در منطقه تاسیس شده بود، حاصل کرد. این گروپ دربسا موارد نظریات مخالف با روسیه داشت.یعنی هنوزازبکستان مزه جنگ داخلی و پیشروی طالبان را ندیده بود . پس از 1992 وپیشروی فعالیت تندروان در آسیای میانه تشکیل چنین پیمان خیلی ضروری پنداشته میشد کشور تاجکستان که پس از 1992 جنگهای خونین داخلی را پشت سرهم میگذراند بودن چنین پیمان نظامی برای او ارزش طلا را داشت. هکذا جنگ کشوری بین اذربایجان و ارمنستان ممد مصیبت جدید در منطقه بود زیرا حکومت آذربایجان از گلبدین حکمت یار تقاضا همکاری را نمود ه بودوعملا افراد گلبدین حکمتیار در آذربایجان علیه روسیه می جنگیدن. از موادات عمده این پیمان در برابر اعضا این بود که تمامی دولت های شرکت کننده خودداری استفاده از تهدیدو از زور بود. امضا کنندگان این پیمان حق پیوستن به پیمان نظامی دیگری را ندارند و حمله نظامی به یکی از امضا کنندگان پیمان، به منزله تعرض به تمامی امضاکنندگان تلقی می شد. وهمه یکجا به دفاع برخیزند.
ازطرف ديگر اهداف تشكيل اين سازمان كه به پيشنهاد روسيه تشكيل شد،محدود كردن زمينه گسترش ناتو و نفوذ امريكا در حوزه كشورهاي همسايه اواست. پس ازفروپاشی شوروی، دولت روسیه تلاش کرد تا در منطقه رول خودرا نگه داشته با ایجاد ساختارها ی جدید سیاسی اقتصادی و نظامی بازیگر اصلی در منطقه آسیای میانه حوزه قفقاز باشد. از جمله این نهادها، سازمان پیمان امنیت است که در 15 می 1992 در کشور ازبکستان شهر تاشکند بنا نهاه شد. مشتملین این پیمان کشورهای ارمنستان، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان، ازبکستان روسیه بود. آذربایجان در 24 سپتمبر 1993، گرجستان در 9 دسمبر 1993 و بلاروس در 31 دسمبر 1993 این پیمان را امضا نمودند و پیمان مذکور، از 20 اپریل 1994 رسما فعالیت اش را آغاز کرد. "مدت فعالیت این سازمان در ابتدا، پنج سال در صورت عدم تمدید پیمان توسط کشور های عضو تعیین شده بود. در 2 اپریل 1999 تنها شش کشور عضو، پروتوکولی را مبنی بر تجدید پیمان برای پنج سال دیگر امضا نمودند، اما سه عضو دیگر که عبارت از آذربایجان، گرجستان و ازبکستان بودند، از امضای این پروتوکل خود داری نموده و از پیمان مذکور خارج شدند. ازبکستان بعد از خروج از این سازمان عضویت گوام را که در سال 1997 توسط گرجستان، اکراین، آذربایجان و مولدوا برای مقابله با تأثیر روسیه در منطقه تاسیس شده بود، حاصل کرد. این گروپ دربسا موارد نظریات مخالف با روسیه داشت.یعنی هنوزازبکستان مزه جنگ داخلی و پیشروی طالبان را ندیده بود . پس از 1992 وپیشروی فعالیت تندروان در آسیای میانه تشکیل چنین پیمان خیلی ضروری پنداشته میشد کشور تاجکستان که پس از 1992 جنگهای خونین داخلی را پشت سرهم میگذراند بودن چنین پیمان نظامی برای او ارزش طلا را داشت. هکذا جنگ کشوری بین اذربایجان و ارمنستان ممد مصیبت جدید در منطقه بود زیرا حکومت آذربایجان از گلبدین حکمت یار تقاضا همکاری را نمود ه بودوعملا افراد گلبدین حکمتیار در آذربایجان علیه روسیه می جنگیدن. از موادات عمده این پیمان در برابر اعضا این بود که تمامی دولت های شرکت کننده خودداری استفاده از تهدیدو از زور بود. امضا کنندگان این پیمان حق پیوستن به پیمان نظامی دیگری را ندارند و حمله نظامی به یکی از امضا کنندگان پیمان، به منزله تعرض به تمامی امضاکنندگان تلقی می شد. وهمه یکجا به دفاع برخیزند.
موجودیت افغانستان درین سازمان چه اهمیت دارد
در 6 اکتبر 2007 اعضای سازمان مذکور، به توسعه بیشتر این سازمان موافقت کردند، که زمینه شکل گیری یک نیروی حافظ صلح، تحت نظر سازمان ملل یا در یکی از کشور های عضو بدون نظارت سازمان ملل مستقر گردد. این موافقتنامه هم چنان به همه کشور های عضو فرصت می دهد تا سلاح های روسی را به قیمت مشابه بازار های داخلی روسیه خریداری نمایند. این سازمان تلاش دارد تا ایران را جذب نماید .ایران رهبرشیعه مذهبان وچهارمین کشور تولید تیل درجهان است . درصورت موجودیت قوای خارجی درافغانستان و موجودیت ایران درین سازمان بیلانس منطقه ازبین میرود و سازمان به یک سازمان ضد امریکائی تبدیل خواهدشد وجنگ بزرگ دروطن بیچاره ما و منطقه بوقوع خواهد پیوست. هکذا امریکائی ها درتقویه سازمان گوا که ضدیت با روسیه دارد همکاری دارد . در نا موجودیت قوای خارجی در افغانستان موجودیت ایران دراین سازمان احتمالاً در مبارزه با تروریزم کمکی به ما خواهد کرد. کشور افغانستان که از جمله کشورهای آسیای میانه بشمار میرود با شمولیت درین سازمان شانس غرض حمایت خویش بدست خواهد آورد.ازیک طرف امید واری ملت درنگهداشت ثبات پنداشته میشود در درجه دوم سرمایه فرار نمی کند بسیاری از تاجرین احساس امن در موجودیت قوای خارجی مینمایند. باید گفت تعداد زیاد ازسربازان وافسران درقطعات کابل جهادی است . درموجودیت جزئی ترین بی نظمی اینها زمینه چورو چپاول را مساعد میسازند..از طزف دیگر افغانستان که نیاز مبرم به سلاح دارد میتواند به نرخ بازار روسی سلاح را خریداری نماید.چندی قبل دولت افغانستان خواست از روسیه طیاره هلیکوپترخریداری نماید.روسها قیمت هرهلیکوپتررا 10 ملیون دالر نرخ گزاری نمودن درحالیکه به نرخ بازار داخلی قیمت فی طیاره 2 میلون دالر است و 8 ملیون دالرقیمت تکنالوجی است. میخواهم برای چندین بار به افغانها تکرار نمایم قوای مسلح افغانستان با این افکاروکادرهای دست داشته و سلاح که دارد استعداد دفاعی دربرابر دو همسایه تشنه به خون افغان نداردالی تقویه دولت واردو به حمایت کشورهای خارجی ضرورت دارد خوا امریکا باشد روس یا ازرائیل. این تحلیل از دولت داران ودانشمندان افغان است. درغیر آن حکومت طالبی درانتظار شما خواهد بود.
اهداف سازمان
با توجه به این که روسیه، یکی از موسسین و طراحان تاسیس این سازمان می باشد و این کشور ا هداف مشخصی در بدو تاسیس این سازمان دارد.این اهداف درجنب سائر اهداف قبلاً به اعضا پیشنهاد و مورد تائید قرار گرفته است.
خلاصه اهداف سازمان امنیت دسته جمعی
"۱-حفظ و تامین امنیت کشورهای عضو
۲- مبارزه با تروریزم و جنایات سازمان یافته
۳-مبارزه با قاچاق مواد مخدر و اسلحه و ترانزینت آن از منطقه
۴- مبارزه با افراط گرایی و تجزیه طلبی
۵-ایجاد پایگاه نظامی در برخی کشورهای عضو به منظور افزایش امنیت اعضا
۶-پیگیری تحولات افغانستان و توصیه راهکارهای مناسب برای حل بحران‌های این کشور مثل جنگ و مواد مخدر.
۲- مبارزه با تروریزم و جنایات سازمان یافته
۳-مبارزه با قاچاق مواد مخدر و اسلحه و ترانزینت آن از منطقه
۴- مبارزه با افراط گرایی و تجزیه طلبی
۵-ایجاد پایگاه نظامی در برخی کشورهای عضو به منظور افزایش امنیت اعضا
۶-پیگیری تحولات افغانستان و توصیه راهکارهای مناسب برای حل بحران‌های این کشور مثل جنگ و مواد مخدر.
مشکلات وچالش های سازمان پیمان امنیت دسته جمعی
سازمان پیمان امنیت دسته جمعی مانند سایر سازمان های بین المللی و منطقه ای در مسیرتطبیق اهداف اش با یک سلسله چالش ها و مشکلاتی مواجه است. این چالش ها طیف عمده و وسیعی از اختلافات، نا هماهنگی ها، جهت گیری های متفاوت و مسائل دیگری را در بر می گیرد، که سازمان را در رسیدن به اهداف اش با کندی مواجه می کند. عمده ترین چالش های موجود در این زمینه را می توان چنین بر شمرد.
1- اختلافات و منازعات میان کشور های عضوروی مسائل مختلفی از قبیل تعیین حدود مرزی، استفاده از منابع آبی، چگونگی روابط و همکاری های تجارتی با هم دیگر اختلافات عمیقی دارند. این مسئله نه تنها مشکل بزرگی فرا راه سازمان برای رسیدن به اهداف اش پنداشته می شود، بلکه باعث تزلزل سازمان و بی ثباتی آن نیز می شود. این مسئله یک جا با سیاست های بی ثبات روسیه، حتی می تواند سبب فروپاشی این سازمان شود.
2- رویکرد های متفاوت برخی از کشور های عضو این سازمان در حوزه روابط خارجی شان
گرایشات آذربایجان و گرجستان برای پیوستن به ناتو، نمونه های برجسته رویکرد های متفاوت کشور های عضو این سازمان در سیاست خارجی شان می باشد، این درخواست سرانجام موجب خروج دو کشور مزبور از این سازمان شد. جهت گیری ازبکستان نسبت به آمریکا و روسیه نیز از این دست رویکرد ها است. این کشور در تلاش است، سیاستی را در پیش گیرد تا از وابستگی بیش از حد به هر دو قدرت بزرگ جهان (امریکا و روسیه) خود را دور نگه دارد.
تاسیس پایگاههای نظامی در خاک کشور های عضو این سازمان، که با اجازه برخی کشورهای عضو پیمان و در راستای اهداف آمریکا صورت گرفته است، نیز موجب فاصله گرفتن پیمان از اهداف اولیه خود شده است.
3- عدم ثبات بعضی اعضای سازمان در زمینه همکاری و عضویت شان در این سازمان.
گرجستان و آذربایجان از جمله کشور های است که علی الرغم امضای موافقتنامه اولی در مورد تاسیس این سازمان، بعدا از عضویت این سازمان خارج شدند. ازبکستان نیز در سال 1999 از عضویت سازمان مذکور خارج شد، اما بخاطر تحولات درمسائل سیاسی منطقه و بخصوص بعد از وقوع حوادث اندیجان، دوباره عضویت این سازمان را حاصل کرد. ولی درین اواخر دوباره از سازمان دور رفته است این مسائل نشاندهنده این واقعیت است که اعضای این سازمان به صورت جدی روی این سازمان حساب ننموده و در صورت که فرصت بهتری برای پیوستن به سازمان دیگری مساعد شود، از این سازمان خارج می شوند. رفتار این چنینی کشور های عضو نسبت به این سازمان، زمینه رشد و توسعه این سازمان را در سطح یک سازمان موثر منطقه ای از بین می برد. نتیجه گیری از پیمان
این سازمان هرچند با عضویت کشور های متعددی شکل گرفته است، اما نقش روسیه در تاسیس و مدیریت بعد از تاسیس ان برجسته تر از سایر کشور های عضو می باشد. روسیه نمی تواند اهداف سایر کشورهای عضو را نادیده گیرد. موجودیت سازمان بدون شرکت سایر کشورها مفهوم ندارد. وسازمان باید توسعه یابد .ولی سازمان درطول چندین سال در محور چند کشور میچرخد قبلا 9 کشور بود فغلاً 6 کشور عضو دارد.تغیر زمامدار کشورها نیز رول عمده را بازی میکند.رهبر سابق اوکرائین طرف دار روسیه بود ولی رهبر فعلی آن با امریکا روابط دارد. گسترش ناتو درکشورهای همجوار روسیه میتواند تاثیرات منفی بالای سازمان وارد کند. یکی از اهداف امریکا رسیدن به منابع طبیعی حوزه قفقاز و آسیا میانه است. یعنی در هم پاشی چنین سازمان دشمن خطرناک با قوی ترین اقتصاد را در انتظار دارد. سازمان درتامین امنیت کشوری رول خوبی را بازی نموده است.با موجودیت چنین سازمان کشورها نمیتواند بالای این سازمان حمله کند. این سازمان توانست تاجکستان و چیچین را امن سازد. کشورهای آسیای میانه را از شر تروریزم و افراط گری نجات دهد. یکی از اهداف این سازمان جلوگیری از قاچاق مواد مخدر است.سازمان تا حدودی توانسته است سد شود.
این سازمان هرچند با عضویت کشور های متعددی شکل گرفته است، اما نقش روسیه در تاسیس و مدیریت بعد از تاسیس ان برجسته تر از سایر کشور های عضو می باشد. روسیه نمی تواند اهداف سایر کشورهای عضو را نادیده گیرد. موجودیت سازمان بدون شرکت سایر کشورها مفهوم ندارد. وسازمان باید توسعه یابد .ولی سازمان درطول چندین سال در محور چند کشور میچرخد قبلا 9 کشور بود فغلاً 6 کشور عضو دارد.تغیر زمامدار کشورها نیز رول عمده را بازی میکند.رهبر سابق اوکرائین طرف دار روسیه بود ولی رهبر فعلی آن با امریکا روابط دارد. گسترش ناتو درکشورهای همجوار روسیه میتواند تاثیرات منفی بالای سازمان وارد کند. یکی از اهداف امریکا رسیدن به منابع طبیعی حوزه قفقاز و آسیا میانه است. یعنی در هم پاشی چنین سازمان دشمن خطرناک با قوی ترین اقتصاد را در انتظار دارد. سازمان درتامین امنیت کشوری رول خوبی را بازی نموده است.با موجودیت چنین سازمان کشورها نمیتواند بالای این سازمان حمله کند. این سازمان توانست تاجکستان و چیچین را امن سازد. کشورهای آسیای میانه را از شر تروریزم و افراط گری نجات دهد. یکی از اهداف این سازمان جلوگیری از قاچاق مواد مخدر است.سازمان تا حدودی توانسته است سد شود.
2.وبگاه بررسی استراتیژیک سازمان پیمان دسته جمعی نوشته کبری شریف دهچی http://strategicreview.org/?p=10405
3.وبگاه سازمان امنیت جمعی به زبان روسی
4.وبگاه اردو سی اس آی به زبان انگلیسی نوشته میجر پی .جان .ای .میوچان
5.روح ال فرهنگ در وببلاگ فرهنگ
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر