معدن یاقوت در افغانستان: این ماده معدنی پس از الماس و زمرد سومین سنگ قیمتی در جهان می‌باشد. معدن این سنگ قیمتی در ناحیه جگدلک واقع ۱۰۰ کیلومتری سرک میان کابل و جلال آباد قرار دارد. یاقوت معمولاً درمیان سنگ مرمر سفید (چقماق) به شکل قرمز کم رنگ، قرمز، کبود، و رنگهای دیگر پیدا می‌شود. در بازار تجارتی افغانستان یاقوت سرخ را «اناری» و یاقوت کبود را بنام «لعل پیازی» یا «لعل بدخشان» می‌گویند.
از جمله معادن لعل در ولایت بدخشان ولسوالی اشکاشم محلی به نام غران وجود دارد. یاقوت از نوع سنگ متحوله بوده و اندازه سختی آن ۹ می‌باشد. یاقوت از اکسید آلومینیوم در شرایط ویژه ساخته شده‌است. رنگ سرخ این کانی را یاقوت و رنگهای دیگر آن از قبیل سفید زرد نصواری و سایر رنگ‌ها را به نام «کورندم» می‌نامند که در افغانستان و ایران از خود نامهای محلی دارند. یاقوت در معادن بشکل پخته و خام یافت می‌شود. یاقوت پخته شفاف و نور از آن می‌گذرد. یاقوت خام شکنند و شفاف نمی‌باشد و ارزش تجارتی ندارد به همین ترتیب رنگهای دیگر نیز خام و پخته دارد. وزن مخصوص این کانی ۴٫۰۰ ضریب شکست آن ۱٫۷۶۵-۱٫۷۷۰ است؛ از این رو در برابر پرتو ایکس موج کوتاه و بلند مقاومت نشان می‌دهد.
معادن جگدلک و غران بدخشان توسط وسایلی چون دینامت و چکش و کلنگ اسخراج می‌گردد. در سال ۱۳۹۲ یاقوتی به وزن ۲۰۰ قیراط بدست آمد. سنگهای این معدن بشکل رسمی و قاچاق فروخته می‌شوند.
از جمله معادن لعل در ولایت بدخشان ولسوالی اشکاشم محلی به نام غران وجود دارد. یاقوت از نوع سنگ متحوله بوده و اندازه سختی آن ۹ می‌باشد. یاقوت از اکسید آلومینیوم در شرایط ویژه ساخته شده‌است. رنگ سرخ این کانی را یاقوت و رنگهای دیگر آن از قبیل سفید زرد نصواری و سایر رنگ‌ها را به نام «کورندم» می‌نامند که در افغانستان و ایران از خود نامهای محلی دارند. یاقوت در معادن بشکل پخته و خام یافت می‌شود. یاقوت پخته شفاف و نور از آن می‌گذرد. یاقوت خام شکنند و شفاف نمی‌باشد و ارزش تجارتی ندارد به همین ترتیب رنگهای دیگر نیز خام و پخته دارد. وزن مخصوص این کانی ۴٫۰۰ ضریب شکست آن ۱٫۷۶۵-۱٫۷۷۰ است؛ از این رو در برابر پرتو ایکس موج کوتاه و بلند مقاومت نشان می‌دهد.
یاقوت گلابی یاقوت اناری انواع کورندم که در زبان دری نامهای محلی دارد
۱ تاریخچه
در جهان معادن یاقوت در کشورهای تایلند و برمه و سریلانکا و افغانستان وجود دارد. استخراج این معدن از زمانه‌های قدیم رواج داشته است. شماری ازتاریخ‌دانان ایرانی و عرب در نوشته‌های خود از یاقوت افغانستان ذکر نموده‌اند چنانچه اصطخری درسال ۹۵۱ میلادی، الطالبی در سال ۹۶۱-۱۰۳۸، ابن هواکل در سال ۹۷۸ میلادی، المقصدی در قرن دهم، بیرونی ۹۷۳-۱۰۵۰، و ابن بطوطه درسال ۱۳۲۵-۱۳۵۴ میلادی از یاقوت افغانستان نام برده‌اند. گفته می‌شود تاج ملکه انگلیس از این یاقوت ساخته شده‌است. امیر تیمور نیز از این یاقوت برای دربار خود استفاده نموده‌است. این معادن درقرن ۱۶۰۰ در دسترس مفولان هند بود. در ۱۶۳۷ شاه جهان پادشاه هند برای ساخت تاج محل از سنگ مرمر این معادن استفاده نمود.معادن جگدلک و غران بدخشان توسط وسایلی چون دینامت و چکش و کلنگ اسخراج می‌گردد. در سال ۱۳۹۲ یاقوتی به وزن ۲۰۰ قیراط بدست آمد. سنگهای این معدن بشکل رسمی و قاچاق فروخته می‌شوند.
۲ منابع
- تاریخچه اسخراج یاقوت وسایر انواع سنگ سرخ در افغانستان نوشته ریچارد دبلیو هوگس ۲۷ آوریل ۲۰۰۸
- اطلاعات سنگهای یاقوت در افغانستان، پایگاه سنگهای یاقوت
- یاقوت جگدلک نوشته در وبگاه ریاست سروی و جیولوجی افغانستان
- احجار قیمتی در افغانستان در وبگاه کانیهای افغانستان
- مقالات یاقوت هیما تاید سپینل و کورندم ویکی‌پدیا انگلیسی
- مقاله لعل بدخشان در ویکی‌پدیا انگلیسی
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر